Publicatiedatum: 7 april 2025
Ruim 4,5 miljoen Nederlanders zijn in 2024 geraakt door een medicijntekort (KNMP, 2025). Dit is één op de vier Nederlanders. Met veel kunst- en vliegwerk krijgen deze medicijngebruikers een passende vervanging zoals een ander merk, een andere sterkte of vorm. Soms krijgen ze een ander geneesmiddel met een vergelijkbare werking. Dit alternatief werkt soms minder goed, kent meer bijwerkingen of is duurder. Ook krijgen patiënten soms kleinere hoeveelheden mee of krijgen ze een zelf bereid, of uit het buitenland geïmporteerd geneesmiddel mee. Helaas komt het ook voor dat er geen alternatief voorhanden is en dat de patiënt zonder geneesmiddelen komt te zitten. De aanhoudende medicijntekorten waren voor het IVM reden om het eigen Medicijnpanel te bevragen over dit thema. Het Medicijnpanel bestaat uit ruim 2500 geneesmiddelgebruikers. Aanmeldingen verlopen via het Meldpunt Medicijnen. Van de respondenten had 42 procent in de tweede helft van 2024 te maken met minimaal één medicijntekort. Ook bleek dat de meeste panelleden (84%) die te maken hebben gehad met een medicijntekort zich hierover zorgen maken. Ze vinden verder dat de politiek te weinig aandacht heeft voor het oplossen van de tekorten (Essink R & A Lambooij, 2025).
De oorzaken van tien jaar medicijntekorten
Medicijntekorten zijn niet een specifiek Nederlands probleem. Ze spelen in de hele wereld (KNMP, 2025). Belangrijkste oorzaken zijn productieproblemen, bijvoorbeeld omdat een grondstof beperkt beschikbaar is of omdat er problemen zijn in het productieproces. Afgelopen najaar was er een groot tekort aan infusievloeistoffen, omdat een fabriek van deze vloeistoffen getroffen was door een orkaan. Ook distributieproblemen zijn een belangrijke oorzaak. Geneesmiddelen en grondstoffen worden veelal in India en China geproduceerd en worden vervolgens verscheept naar Europa. Onrust in het Midden-Oosten kan leiden tot vertraging. Bijkomend probleem voor Nederland is dat ons land weinig interessant is voor geneesmiddelleveranciers. Dit komt door de zeer lage geneesmiddelprijzen, het lage inwonerstal en de lage geneesmiddelconsumptie. Dit verklaart waarom regelmatig een geneesmiddel bij ons niet leverbaar is, maar in onze buurlanden wel.
Bron: Academie Nieuwe Zorg
