Publicatiedatum: 17 september 2025
- In 2023 en 2024 stegen de gemelde medicijntekorten in EU-landen naar recordhoogte
- Het geneesmiddelenbureau van de EU hielp de impact van de tekorten te beperken
- Er is nog steeds geen doeltreffend systeem om kritieke tekorten aan te pakken
Medicijntekorten zijn al jaren een terugkerend probleem in de hele EU, maar het ontbreekt de Unie nog steeds aan een goed geolied systeem om ernstige tekorten aan te pakken. Dat is de conclusie van een nieuw verslag van de Europese Rekenkamer (ERK). Hoewel de maatregelen van de EU de afgelopen jaren nuttig zijn gebleken, blijven structurele problemen bestaan. Daarnaast zijn de inspanningen om de onderliggende oorzaken van de tekorten aan te pakken in een prille fase blijven steken. Aangezien het nog wel even kan duren voordat deze maatregelen vruchten afwerpen, blijven Europeanen het risico lopen dat ze zonder medicijnen komen te zitten. Daarbij gaat het onder meer om veelgebruikte antibiotica en andere essentiële geneesmiddelen.
Tekorten kunnen gevolgen hebben voor alle categorieën geneesmiddelen, waaronder innovatieve geoctrooieerde medicijnen, generieke geneesmiddelen waarop geen octrooi rust of vaccins. Het probleem wordt kritiek wanneer een land niet over geschikte alternatieven beschikt en er gecoördineerde EU-maatregelen nodig zijn om het tekort op te lossen. In de EU bereikten de gemelde tekorten in 2023 en 2024 een recordhoogte: tussen januari 2022 en oktober 2024 hadden verschillende EU-landen een kritiek tekort aan 136 geneesmiddelen.
De auditors hebben geconcludeerd dat het systeem om kritieke geneesmiddelentekorten te voorkomen en te beperken moet worden verbeterd. Het ontbreekt namelijk aan een passend rechtskader en tijdig beschikbare informatie op basis waarvan kan worden ingegrepen. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) heeft de afgelopen jaren meer bevoegdheden gekregen, vooral tijdens de coronapandemie. Ook heeft het een belangrijke coördinerende rol vervuld in het beperken van de gevolgen van tekorten. Toch heeft het EMA nog steeds geen wettelijke bevoegdheden om EU-landen te helpen als er geen sprake is van een gezondheidscrisis. Bovendien is het Bureau onvoldoende op de hoogte van tekorten om deze te kunnen voorkomen. Uit de controle bleek ook dat het EMA niet over voldoende gegevens beschikte om bestaande tekorten voortdurend te helpen verminderen. Vaak maakte de farmaceutische sector te laat melding van een medicijntekort of waren die meldingen onvolledig.
Bron: Europese rekenkamer
