Steun patiënten/cliënten in behandelaarskeuze. Doe dat voordat de behandeling start en als de situatie verandert

Publicatiedatum: 1 december 2025

Door Hiltje de Graaf, internist-oncoloog n.p. en zorgcriticus te Leeuwarden. Dit artikel gaat over de wensen, die mensen hebben als ze medisch-specialistische zorg nodig hebben en over de wenselijkheid om meer naar deze wensen te luisteren. Hierbij redeneer ik zowel vanuit het cliënten/patiënten perspectief als vanuit professioneel perspectief om doelmatige en kwalitatief goede medisch-specialistische zorg te bieden in het hele behandeltraject. Het betoog hieronder gaat in op zeven vragen, die opkwamen toen ik mij -op verzoek van de redactie- ging verdiepen in dit nog weinig empirisch onderzochte onderwerp. Ik put hierbij uit mijn eigen ervaring in de kankerzorg.

Vraag 1. Wat is belangrijk voor cliënten/patiënten als zij een medische klacht hebben?

Er is verschil tussen reguliere en spoedeisende zorg. In dit artikel richt ik mij op de reguliere zorg. Als iemand een klacht heeft, dan is in Nederland de eerste stap om hiermee naar de huisarts te gaan. Als er voor de huisarts een reden is om door te verwijzen naar een medisch specialist en er is nog geen diagnose gesteld, dan is het overzien van de consequenties waarheen verwezen wordt nog niet duidelijk. Toch wordt ook dan al een besluit genomen waarheen te verwijzen op basis van een vraag om tot een diagnose en behandelplan te komen. Hierbij spelen vijf overwegingen meestal een rol: Bekendheid bij de huisarts over 1. de verwijzing ontvangende specialist, 2. diens netwerk, 3. het instituut waarheen verwezen wordt, 4. de reistijd voor de patiënt en 5. de termijn voor het maken van een afspraak.

Verwijzen bij de diagnose kanker

In Nederland is momenteel veel discussie over concentratie en spreiding van kankerzorg, waarbij concentreren van de behandeling van kanker gekoppeld is aan volumenormen. De focus bij verwijzen voor kankerzorg ligt momenteel met name bij hulp aan keuze naar welk ziekenhuis verwezen kan worden en is niet gericht op keuze voor een bepaalde medisch specialist of andere voor patiënten/cliënten belangrijke keuzes, die zij willen maken als ze verwezen worden. De website Ziekenhuis Kiezen bij Kanker helpt hierbij. Deze website is een initiatief van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties en wordt gesteund door het KWF. Bij de website is een keuzehulp ingebouwd., Deze is nog gedeeltelijk in ontwikkeling.

Bron: Academie Nieuwe Zorg